Projekty, które zostały zrealizowane z funduszy norweskich i funduszy EOG.
Badania naukowe – Ciśnienie w młodym wieku
Ciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych parametrów stanu zdrowia, a jego pomiar powinien być rutynowo wykonywany podczas badania. W zasadzie, już od dziecka powinno się przeprowadzać tego rodzaju pomiary. Podwyższone ciśnienie w młodym wieku może bowiem oznaczać nadciśnienie tętnicze i choroby sercowo-naczyniowe w wieku dorosłym.
Problem w tym, iż jeszcze do niedawna nie było w Polsce norm ciśnienia dla dzieci i młodzieży, do których lekarze mogli porównywać wyniki badań. Dostępne były jedynie normy dla populacji dzieci amerykańskich. Trudno było je jednak utożsamiać z wynikami w Polsce. Dodatkowo problem wynikał z pomiarów ciśnienia. Dotychczasowe normy oparte były na pomiarze przy użyciu aparatu rtęciowego. Tymczasem obecnie używa się aparatów oscylometrycznych. Doprowadziło to do sytuacji, w której zmierzone ciśnienie tętnicze było odnoszone do norm opracowanych dla innej populacji i z zastosowaniem innej metody. To z kolei powodowało niechęć lekarzy do wykonywania takich pomiarów.
Dlatego też, Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” podjął próbę opracowania norm ciśnienia tętniczego dla dzieci i młodzieży w Polsce. Zadania projektu były realizowane we współpracy z regionalnymi ośrodkami – klinikami nefrologii dziecięcej akademii medycznych i instytutów (8 jednostek). Nawiązano również współpracę z Instytutem Zdrowia Dziecka w Londynie – wiodącą jednostką w dziedzinie norm wzrastania i rozwoju dzieci oraz metod statystycznych opracowywania danych. W ramach projektu w latach 2007-2009 przebadano ponad 17,5 tys. dzieci w wieku 6-19 lat z 416 szkół (podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych). Wyjątkowość przedsięwzięcia polegała na tym, że badaniem objęto całą Polskę. Wyniki projektu są rezultatem największego – z dotychczas publikowanych – badania populacyjnego u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, wykonanego w jednym przedziale czasowym.
Żeby móc opracować normy ciśnienia tętniczego, konieczne były pomiary wysokości i masy ciała. Istnieje bowiem ścisła zależność pomiędzy ciśnieniem a wzrostem człowieka. Dorośli mają wyższe ciśnienie od dzieci, a dzieci im młodsze, tym mają niższe ciśnienie.
Dzięki tym pomiarom, po raz pierwszy w kraju, udało się zebrać informacje na temat nadwagi i otyłości dzieci i młodzieży. Niestety wyniki okazały się niezbyt optymistyczne. U blisko 19 proc. przebadanych chłopców oraz u ponad 14% dziewczynek naukowcy stwierdzili nadwagę lub otyłość. Choć wskaźniki te są nadal niższe od tych, które notuje się w Stanach Zjednoczonych, to rosnąca liczba osób z nadwagą jest niepokojąca.
W wyniku badania, dało się zauważyć pewne prawidłowości. Nadwaga częściej występuje u dzieci i młodzieży w miastach niż na wsi. Większe ryzyko otyłości jest również wśród jedynaków. Problem ten częściej dotyczy też dzieci z podstawówki, niż z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.
Przed uruchomieniem projektu nie było w Polsce norm ciśnienia dla dzieci i młodzieży, do których można byłoby porównywać wyniki badań. Powodowało to niechęć lekarzy do wykonywania takich pomiarów.
Warsztaty zdrowego odżywiania. Oprócz opracowania norm ciśnienia tętniczego, projekt pozwolił na zebranie informacji na temat nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Niestety, wyniki nie okazały się zbyt optymistyczne – problem nadwagi lub otyłość dotyczy blisko 19 proc. chłopców i 14 proc. dziewczynek.
Źródło: materiały pochodzą ze strony eog.gov.pl
Fot: eog.gov.pl